Tütün ürünlerinin bağımlılık yapıcı etkileri yanında, kanser, kalp damar hastalıkları, KOAH gibi pek çok önlenebilir hastalıklara yol açtığını vurgulayan Dr. Murat Bölük “Sigara her yıl dünyada yaklaşık 6 milyon insanın beklenenden önce ölümüne yol açmaktadır. Bu ölümlerin yaklaşık 600 bini ise sigara dumanı nedeniyle pasif etkilenime bağlı olmaktadır. Yapılan araştırmalarda içilen her bir sigaranın insan ömründen 12 dakika çaldığı ve sigara kullanan kişilerin kanser nedeniyle ölüm oranının, kullanmayanlardan 15 – 25 kat daha fazla olduğu hesaplanmıştır” diye konuştu.
Sigara kullanımının önlenebilir ölüm nedenlerinin başında geldiğini ve çok önemli bir toplum sağlığı sorunu olduğunu aktaran Uz. Dr. Murat Bölük “Sigarayı bırakanlar ilk 20 dakikadan itibaren faydasını görmeye başlar. İlk 20 dakikada kalp atış hızı normal değerine düşer, 12. saatten itibaren kandaki karbonmonoksit seviyesi normale döner, 2 hafta-3 ay arasında kişinin akciğer fonksiyonlarında düzelme görülür, 1-9 ay arasında öksürme ve nefes darlığı gibi belirtiler azalır, 1 yılın sonunda koroner kalp hastalığı riski sigara içen birine göre %50 azalır, 10. yılın sonundaysa akciğer kanseri riski sigara içenlere göre %50 azalır. 15 yıl sonra koroner kalp hastalığı riski sigara içmeyen biriyle aynı seviyeye iner” dedi.
Nikotin’in, sigara, elektronik sigara ve nargile gibi yöntemlerle dışarıdan alındığında başlangıçta hoşlanma duygusu, gevşeme ve rahatlama hissi verdiğini ve yarattığı hoşlanma duygusu ve konsantrasyonu artırıcı etkisi nedeniyle kişilerde tekrar sigara içme isteğine yol açtığına dikkat çeken Dr. Murat Bölük, “Ancak bir süre sonra kişilerde tolerans gelişir ve kanda azalan nikotin seviyesi, ortaya çıkan huzursuzluğu giderebilmek için daha güçlü sigara içme isteği oluşturur. Nikotinin bağımlılık yapma potansiyeli, diğer bağımlılık yapan maddelerle kıyaslandığında daha fazladır. Bir süre sonra artık kişiler sigarayı zevk almaktan çok huzursuzluk, sinirlilik, baş ağrısı, ani sigara içme isteği gibi nikotin yoksunluk belirtilerini yaşamamak için tüketmeye başlar. Nikotin bağımlılığı, sigara kullanımının sürdürülmesinde en önemli etkendir. Sigarayı bırakma döneminde hissedilen yoksunluk belirtilerinin tedavi edilmesi bu nedenle çok önemlidir” diye konuştu.
Dr. Murat Bölük sigarayı bırakmak isteyenler için şu tavsiyelerde bulundu:
Tütün kullanımı, başarısız bırakma girişimi yani nükslerle seyreden, tedavi edilebilir, kronik bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Tüm diğer kronik hastalıklarda olduğu gibi bu hastalığın da tedavi başarısı, profesyonel destek ve farmakolojik yöntemlerle önemli ölçüde artar. İlaç tedavilerinin psikolojik destekle birlikte verilmesi başarılı bir tedavi için çok büyük önem taşımaktadır. Sigara Bırakma Poliklinikleri; ‘Tütün Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Birimleri Hakkında Yönetmelik” kapsamında hizmet sunan birimlerdir. Sigara Bırakma Poliklinikleri; Sigara kullanan ve bırakmak isteyen vatandaşların başvurularını değerlendirir ve bilimsel geçerliliği olan tedavi protokollerine göre tedavi ve eğitimlerinin yapılmasını sağlar.
Sigarayı bırakmak için başvurular, ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı aracılığıyla veya polikliniğe doğrudan başvuru şeklinde yapılabilir. Sigara Bırakma Polikliniğine başvuran hastayla yapılan ilk görüşmede kişinin anamnezi alınır, Fagerstrom Bağımlılık Testi uygulanarak kişinin bağımlılık düzeyi belirlenir, fizik muayenesi yapılır ve tüm bulgular Tütün Bağımlılığı Tedavisi ve İzlem Sistemi’ne (TUBATİS) kaydedilir.
Hastaya psikososyal destek tedavisi ve uygun olgularda psikososyal destek tedavisine ilave farmakolojik tedavisi planlanır. Tedavisi başlanan her hastanın onam vermesi halinde ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı aracılığıyla belli periyotlarda geri dönüş aramaları yapılarak izlemi sağlanır.
Bir hastalık olarak kabul edilen bu davranıştan kurtulmak için bireysel çabaların yanında sağlık çalışanlarından destek almanın da çok önemli olduğunu bir kez daha hatırlatmak istiyorum. Bu vesileyle 9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü’nde bir adım atmanızı öneriyor, sağlıklı günler diliyorum.
