Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı işbirliğinde Türkiye’de ailelerin güncel durumunu incelemek, hanehalkı özellikleri, evlilik, doğurganlık eğilimleri, nesiller arası dayanışma, çocuk algısı, aile içi ilişkiler, komşuluk ve akrabalık ilişkileri, aile fertlerinin beraber vakit geçirme rutinleri, aile içi karar alma mekanizmaları ve iş bölümü gibi aile hayatına ilişkin bilgiler edinmeyi amaçlayan TAYA, hedef kitle ve içerik açısından Türkiye’de aile yapısına ilişkin gerçekleştirilen en kapsamlı sosyal araştırma olarak kabul ediliyor.
İlk olarak 2006 yılında yapıldı
Türkiye’de aile yapısını incelemek üzere ilk olarak 2006 yılında yapılan Türkiye Aile Yapısı Araştırması, 2011 ve 2016 yıllarında da tekrarlandı. 2006 yılında 12.208 hanede 48 bin ferde ilişkin demografik bilgi alındı ve 18 yaş üstü yaklaşık 25 bin kişiyle görüşüldü. Araştırma raporu 3 dilde (Türkçe, İngilizce, Arapça) hazırlandı ve kamuoyu ile paylaşıldı.
2011 yılında, 12 bin hanede 44 bin ferde ilişkin demografik bilgi alındı, 18 yaş üstü 23 bin kişiyle görüşüldü. 2016 araştırmasında ise Türkiye genelinde 17 bin haneye gidildi. Bu hanede yaşayan 15 yaş ve üstü 35.400 bireyle görüşüldü ve rapor kamuoyu ile paylaşıldı.
81 ilde 19.430 hane ile görüşüldü
2021 yılında dördüncüsü gerçekleştirilen TAYA kapsamında Türkiye genelinde 81 ilde 19.430 hane ziyaret edildi ve bu hanelerde yaşayan 15 yaş ve üzeri 42.046 kişi ile görüşüldü. Bu kişilerin evlenme/boşanma ve çocuk algısı, aile içi ilişkileri, komşuluk ve akrabalık ilişkileri, aileyle birlikte yapılan faaliyetler, aile içi karar alma ve iş bölümü gibi konularda değerlendirme ve algıları derlendi.
Kadınlar için evlenme yaşı 25-29 yaş aralığı
2021 ön bulguları ve 2016 yılı sonuçları karşılaştırılmalı olarak bakıldığında, 2021’de ilk evliliklerin yüzde 36,9’u 20-24 yaş aralığında gerçekleşti. 2016 araştırma sonuçlarında ise bu oran yüzde 37,5’ti. Buna göre, 20-24 yaşında ilk evliliklerini gerçekleştirenlerin oranında azalma görüldü.
2021 araştırmasına katılanlar, erkekler ve kadınlar için uygun görülen ilk evlenme yaş aralığını çoğunlukla 25-29 yaş olarak belirtti. 2016 ile 2021 yılı karşılaştırıldığında kadınlar için uygun görülen ilk evlenme yaşının, 20-24 yaş aralığından 25-29 yaş aralığına çıktığı gözlendi.
2021 sonuçlarına göre, en az bir kez boşanmış kişilerin en önemli boşanma nedeni, yüzde 32,2 ile eşin sorumsuz ve ilgisiz davranması oldu.
Yüzde 30,7’si yaşlanınca evde bakım hizmeti almak istiyor
2021 araştırmasına katılan kişilerin kendilerine bakamayacak kadar yaşlandıklarındaki tercihleri incelendiğinde kişilerin yüzde 30,7’si evde bakım hizmeti almak isteyeceğini ifade ederken; 2016 yılında bu hizmeti almak isteyeceğini belirtenlerin oranı ise yüzde 29,4’tü. 2016 ve 2021 sonuçları karşılaştırıldığında evde bakım hizmeti alma tercihinde artış olduğu belirlendi.
Kadınların çalışmasının değerli olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 82,6
Öte yandan, kadınların çalışma hayatına ilişkin katılımcıların algıları incelendiğinde, 2021 yılı çalışmasına katılanlardan kadının çalışma hayatına ve sosyal hayata katkı sağlamasının değerli olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 82,6.
Ön raporu tamamlanan Türkiye Aile Yapısı Araştırmasının detaylı sonuç raporu bu yıl içerisinde hazırlanıp kamuoyu ile paylaşılacak.
