Boğaz; kavşak bölgesi olduğu için hava yolu ile gelen veya gıdalar ile direk temas yoluyla gelen virüs ve bakteriler İlk olarak buradaki lenf dokuları tarafından tutularak semptomlar ortaya çıkar. Bunun dışında burun tıkanıklığı yapan özellikle alerjik ve viral hastalıklar geniz akıntısı yaparaktan, boğazın tahriş olmasına ve aynı zamanda burun tıkanıklığına bağlı ağız yoluyla alınan havanın boğazı kurutmasına bağlı boğaz semptomları da burun tıkanıklığı semptomlarına eklenir. Yine mide reflüsüne bağlı mide asidinin boğazı tahriş etmesi neticesinde boğazda yanma ağrı öksürük gıcık gibi semptomlar ortaya çıkar.

Kış aylarında hava kirliliğinin artması neticesinde solunan havanın kirli olması sonucu aynı sigarada olduğu gibi boğazı tahriş ederek boğaz ağrısı şikayetlerini artırabilir.

Boğaz ağrısı şikayetini değerlendirirken mutlaka eşlik eden semptomları da kontrol ediyoruz. Örneğin ateş, halsizlik, öksürük, yorgunluk, terleme, burun akıntısı ,burun tıkanıklığı, hapşırık, ses kısıklığı, yutma güçlüğü ve balgam mutlaka boğaz ağrısı ile birlikte değerlendirilmelidir.

Boğaz ağrısı yapan en önemli nedenler viral ve bakteriyel nedenlerdir. En sık da  viral nedenlerdir. Virüsler içerisinde de en sık görülen İnfluenza, Rino virüs, Adenovirüs, parainfluenza, herpes, Coronavirus, Epstain bar virüs ve coxsaki gibi virüsler sayılabilir. Bakteriler içerisinde ise sıklıkla streptokoklar etkendir.

Boğaz ağrısının başlangıç şekli, eşlik eden semptomlar, hastanın genel durumu ve muayene ile viral-bakteriyel ayrımı yapılabilir. Ampirik tedavi hemen başlanabilir. Ayrım yapılamayan kişilerde ve çocuklarda kan tahlili ve çeşitli testler yaparak kesin tanıya ulaşılabilir. Bir çok insan hastalık semptomları başlar başlamaz bunun ilerleyerek  ağırlaşmasından korkmaktadır ve bunu engellemek için geleneksel ve tamamlayıcı bir çok uygulama yapmaktadır. Hastalıklar genelde burun akıntısı burun tıkanıklığı ve göz yaşarması ile yani rinit ile başlar, sonrasında boğaz ağrısı gıcıklanma ve yutma zorluğu eklenerek faranjit oluşur, sonrasında ses kısıklığı eklenirse larenjit, ve nihayetinde kuru veya balgamlı öksürük eklenerek bronşit oluşur.

Sonuç olarak havayolu burundan başlayıp akciğere kadar devam ettiği için hava yolunu etkileyen tüm yerlerde semptomlar ortaya çıkabilir.

Çoğunlukla viral hastalıklar görüldüğü için öncelikle viral boğaz ağrısının tedavisinden bahsedeceğim. Viral enfeksiyonlar da antibiyotik başlamak virüslere bağlı etkilenmiş boğaz florasını, bir de antibiyotik vererekten oradaki sağlıklı hücrelerin zarar görmesine neden olmuş oluruz ve hastalığın uzamasına neden olabilir. Yani gereksiz yere antibiyotik kullanmak boğazın iyileşmesinden ziyade kötüleşmesine ve ek başka hastalıklar ortaya çıkmasına neden olabilir. Bunun için mutlaka sizi muayene eden doktorun antibiyotik yazmadığı sürece antibiyotik isteyerek ısrarcı olunmaması gerekir.

Antibiyotikler yalnızca bakterilere bağlı olan boğaz enfeksiyonlarında işe yarar ve iyileşmeyi hızlandırır.

Viral nedenlere bağlı boğaz enfeksiyonlarında boğazın arka duvarı noktalı kabarık ve kızarmış halde görülür. Bu kızarıklıklar boğazın kurumasına gıcıklanmasına ve yerken içerken, konuşurken ağrımasına neden olarak problem olur. Yani viral nedenlere bağlı boğazın arka duvarı tahriş olduğunda boğazın kurumasını engelleyecek bol sıvı alınmasına dikkat edilmeli ve gün boyunca en az 1,5-2 litre sıvı tüketilmelidir. Yine boğazını yumuşatacak hafif ılık çay ve ıhlamur gibi içecekler de boğazı rahatlatır. Özellikle boğazın arka duvarı tahriş olmuş kişilerde o bölgeye yapışma özelliği olan ballı pastil ballı boğaz spreyi ballı yiyecek ve içecekler kızarık bölgeyi kapatıp – koruyarak bu bölgenin kurumasını önleyerek Boğaz ağrısının belirgin hafiflemesini sağlar. Yine boğaza yapışma özelliği olan tahin-pekmez ve zeytinyağ gibi yağlı ve yapışkan gıdalar boğazın nemli olmasını sağlayarak iyileşmeyi hızlandırır.

Virüslere bağlı boğaz mukozasının tahriş olduğu durumlarda özellikle yapılmaması gereken, boğaza zarar veren sirkeli limonlu acılı baharatlı zencefilli yiyecek ve içeceklerin tüketilmemesi gerekir! Çünkü limon asitli olduğu için boğaz mukozasının biraz daha tahriş olmasına neden olarak iyileşmeyi uzatır. Yine aynı şekilde sirke, tuz, acı ve baharat boğaz mukozasının tahriş olmasını artırarak iyileşmeyi geciktirir ve hastanın semptomlarını kötüleştirebilir. Mikrobik enfeksiyonlarda yani bakterilere bağlı boğaz enfeksiyonlarında sirke, tuzlu – iyiotlu sular ve boğaz spreyleri boğaz’daki bakterilerin öldürülmesini hızlandırarak iyileşmeye katkıda bulunur.

Sonuç olarak Prof. Dr. Yavuz Selim Yıldırım,” Her boğaz ağrısının etkeni aynı olmadığı için; hemen antibiyotik kullanılmamalı dedi. Bol sıvı alımı sağlanmalı, eşlik eden semptomların tedavisine yönelik örneğin ateş düşürücü ağrı kesici İlaçlar ile desteklenerek İyileşme hızlandırılabilir. Burun tıkanıklığı olanlarda burun açıklığının sağlanması burundan nefes almayı sağlayarak boğazın kurumasını engeller ve iyileşmeyi hızlandırır. Ve yine reflü gibi boğazı tahriş eden asit tedavi edilerek boğaz ağrısı iyileştirilebilir, nargile ve sigara gibi tütün ürünlerinden uzak durulmalıdır. Ballı veya propolisli boğaz spreyi veya pastili kullanabilirsiniz.