Laktoz intoleransı, süt ve süt ürünlerinin tüketilmesinden sonra kolondaki sindirilmemiş laktoz nedeniyle meydana gelen sindirim bozukluğunu tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
Dünya genelinde insanların önemli bir kısmı doğumdaki laktaz seviyelerinin büyük bir kısmını erken çocuklukta kaybetmeye başlar ve bu kayıp yaşam boyunca devam eder. Ancak hipolaktazya (laktaz yetersizliği) prevalansı etnik kökene bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Dünya üzerindeki yetişkin insanların yaklaşık %70’inin laktoz intolerans olduğu düşünülmektedir.
Çoğu beyaz Kuzey Avrupalı 1-2 bardak sütü (250-500 mL) hiçbir yan etki görülmeksizin içebilirken, bazı etnik gruplar laktoza karşı o kadar hassastırlar ki, bir fincan kahvedeki sadece 10-20 ml süt bile onları hasta etmeye yetebilir.
Laktoz İçeren Ve İçermeyen Besinler Nelerdir ?
Laktoz sadece memelilerin sütünde bulunan bir disakkarit olmasına rağmen, süt ve süt ürünleri pek çok gıdanın üretiminde kullanılmaktadır. Ayrıca sütten saflaştırılan laktoz, teknolojik özelliklerinden dolayı endüstriyel gıdalarda katkı maddesi olarak, ilaçlarda ise dolgu maddesi olarak sıklıkla kullanılmaktadır. Laktozun renk ve su bağlama özelliği bulunmaktadır. Laktoz yaklaşık olarak glukozun yarısı, sakkarozun ise üçte biri oranında tatlılık vermektedir. Laktoz bu özelliklerinden dolayı tatlılarda, şekerlemelerde, ekmeklerde, sosis gibi işlenmiş et ürünlerinde çok kullanılmaktadır.
Laktoz içermeyen besinler ise balık, tavuk, yeşil sebzeler, enginar, kuşkonmaz, soğan, sarımsak, yumurta, tahin, badem, soya sütü gibi besinlerdir.
’’Yıllandırılmış peynirlerde laktoz oranı düşüktür.’’ diye bir bilgi mevcut. Bu doğru mu?
Yıllandırılmış peynir daha az laktoz içerir. Peynir yapılırken sütteki laktozun bir kısmının peynir altı suyuna geçtiği düşünülür. Sonrasında ise peynirin içinde bulunan bakteriler zamanla laktozu parçalar. Peynir ne kadar uzun süre bekletilirse o kadar laktoz parçalanır.
Laktoz intoleransı olanlar hangi süt ürünlerini tüketebilir?
Bazı süt ürünleri üretim teknolojileri gereği düşük laktoz içermektedir. Çoğu peynir çeşidinde laktozun büyük bir kısmı peynir altı suyuna geçmektedir. Yoğurt üretiminde ise sütteki laktozun bir kısmı parçalanmaktadır. Ancak yine de azımsanmayacak miktarda laktoz içeren yoğurdun laktoz intoleranslılar tarafından daha rahat tüketilebiliyor olması, yoğurt bakterilerinin laktaz enzimi üretme yeteneğine ve laktaz enziminin mide asitliğini geçebilmesine bağlanmaktadır.
