Denetimli Serbestlik Nedir?

Denetimli serbestlik, yasa tarafından belirlenen deneme süresinde, kişinin cezasının sosyal hayat içerisinde infazına olanak sağlayan bir ceza hukuku kurumudur. Suç işleyen kişi sosyal yaşam içerisinde denetimli serbestlik yoluyla gözlemlenmektedir.

Denetimli serbestlik uygulaması birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Örneğin, uyuşturucu kullanma nedeniyle denetimli serbestlik, yargılanan kişi hakkında hüküm verilmeden önce uygulanan bir tedbirdir. Esasen Denetimli Serbestlik Kanunu adı altında bir kanun mevcut olmayıp; pratikte 5275 sayılı Ceza İnfaz Kanunu’nun 105/A maddesine Denetimli Serbestlik Kanunu denmektedir. Denetimli Serbestlik Hakkında 2 ayrı düzenleme mevcuttur. Bu düzenleme ise 671 Sayılı KHK öncesi ve sonrasıdır. Buna Göre:

01.07.2016 Tarihinden Önce İşlenen Suçlarda Denetimli Serbestlik, Koşullu Salıverilme ve İnfaz 

671 sayılı KHK ile 01.07.2016 tarihinden önce işlenen suçlar açısından ayrı bir denetimli serbestlik ve infaz sisteminin uygulanması kanunlaştırılmıştır. Buna göre 671 sayılı KHK ile 01.07.2016 tarihinden önce işlenen suçlar bakımından şu düzenlemeler getirilmiştir:
Denetimli serbestlik süresi 2 yıl olarak uygulanacaktır (671 sayılı KHK md.32/a).
Süreli hapis cezalarına mahkum olanlar cezalarının 1/2’sini infaz kurumunda çektikleri takdirde koşullu
salıverilme hükümlerinden yararlanacaktır (671 sayılı KHK md.32/b).
Yukarıdaki her iki düzenleme 01.07.2016 tarihinden önce işlenen suçlar açısından uygulanacaktır. 01.07.2016 tarihinden sonra işlenen suçlarda ise KHK düzenlemesi değil, 5275 sayılı 105/A maddesinde yer alan eski infaz düzenlemesi geçerli olacaktır. Suçun 01.07.2016 tarihinden önce işlenmiş olması yeterlidir, mahkumiyet daha sonraki bir tarihte gerçekleşse bile, hükümlü KHK’de düzenlenen denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanabilecektir.

Aşağıdaki suçları işleyen hükümlüler 671 sayılı KHK hükümlerinden yararlanamaz:
 Kasten öldürme suçu (madde 81,82),
 Altsoya,üstsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak
durumunda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama,
 Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar (madde 102,103,104,105),
 Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar: Haberleşmenin gizliliğini ihlal, kişiler
arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması, özel hayatın gizliliğini ihlal, kişisel
verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi, verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme ve yayma,
verileri yok etmeme (madde 132,133,134,135,136,137,138),
 Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti (madde 188),
 Devletin güvenliğine karşı suçlar (örgüt üyeliği suçu dahil),
 Anayasal düzene karşı suçlar,
 Milli savunmaya karşı suçlar,
 Devlet sırlarına karşı suçlar,
 TMK (Terörle Mücadele Kanunu) kapsamına giren suçlar, örneğin örgüt propagandası suçu,
 Örgütlü tüm suçlar (Örgüt üyeliği suçu, yöneticiliği veya kuruculuğu suçlarıyla birlikte işlenen
yağma, hırsızlık, adam öldürme vb.)
 Koşullu salıverilme hakkı geri alınan hükümlüler (infazı yananlar) aynı hüküm nedeniyle,

Borçlar ve tazminatlar ödenmediği takdirde 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu gereği bankacılık
zimmeti suçu,
 Cezaevinde disiplin cezası alıp da cezası henüz disiplin kurulunca kaldırılmayanlar,
 Taahhüdü ihlal suçu işleyenler.

01.07.2016 Tarihinden Sonra İşlenen Suçlarda Denetimli Serbestlik Kaç Yıl Denetimli serbestlik yasası, 671 sayılı KHK(Kanun Hükmünde Kararname) ile yeniden düzenlenmiştir. Hükümlü olan kişi henüz cezaevine girmemişse, ceza miktarı ne olursa olsun denetimli serbestlik yasasından yararlanması mümkün değildir. Cezası ne olursa olsun her hükümlü, “iyi halli” olup olmadığının tespiti amacıyla cezaevine girmek zorundadır. Hükümlü, cezaevine girdikten sonra cezaevi idaresi tarafından hükümlünün “iyi halli” olduğuna dair bir değerlendirme raporu hazırlanır ve hükümlü denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak tahliye edilir.

Denetimli Serbestlik Şartları

 Denetimli Serbestlik Yasasından Yararlanmak İsteyen Hükümlünün Son 6 Ayını Açık Cezaevinde
Geçirmesi Şartı
 Hükümlünün İyi Halli Olması Şartı
 Hükümlünün Denetimli Serbestlik Yasasından Yararlanma Talepli Dilekçe Vermesi

Denetimli Serbestlik Yasası’nın İhlali ve Sonuçları

Denetimli serbestlikte İmza İhlali

Denetimli serbestlikte “imza” yükümlülüğü getirilmiş ise bu yükümlülüğün tarihleri ve saatleri iyi takip edilmelidir. Şayet geçerli bir mazereti olmaksızın imza atılmamışsa, kalan cezasının infaz edilmesine karar verilebilir. Geçerli bir mazeret ise – takdiri denetimli serbestlik bürosunun olmak üzere – sağlık, yolculuk gibi hallerdir. Ayrıca 2 defa üst üste imza ihlalinde ise imzaya gitmeyen yükümlünün kalan cezasının infaz kurumunda çektirilmesine karar verilir.

Denetimli serbestliğe uymama, hükümlünün daha ağır sonuçlarla karşılaşmasına neden olabilir.

Prensip olarak denetimli serbestlik yasasını ihlal eden hükümlü, cezasının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının infaz edilmesi için tekrar cezaevine alınır. Ancak dışarda denetimli serbestlik kanunu uygulamasından yararlanarak geçirdiği süreler cezasından indirilir.

Denetimli serbestlik uygulamasında hükümlüler en çok imza ihlali yapmaktadır. İmzaya gitmemek de önemli bir denetimli serbestlik kuralının ihlalidir. Üst üste iki kez imza ihlali yapanların denetimli serbestlik kararı geri alınır.
Hükümlünün tahliye olduktan sonra denetimli serbestlik müdürlüğüne 3 gün içinde müracaat zorunluluğu vardır.

Hükümlü, 3 günlük sürenin bitiminden itibaren 2 gün içinde müracaat etmezse hakkında TCK md. 292’de düzenlenen “Hükümlü ve Tutuklunun Kaçması” gereği soruşturma başlatılır. Aynı durum, kapalı cezaevine iade kararı verilip de 2 gün içinde en yakın Cumhuriyet Başsavcılığına müracaat etmeyen hükümlüler için de geçerlidir.

Terör suçlarında imza ihlali

Yukarıda ayrıntısı ile açıklandığı üzere, Terör Kanunu ve Türk Ceza Kanunu terör ile ilgili kısımdan dolayı denetimli serbestliğe hükmedilmesi ve bu denetimli serbestliğin ihlali halinde sonuç diğerlerinden farklı olmayacaktır.

Dolayısıyla, bu sürecin bir ceza avukatı, ağır ceza avukatı ile takibi daha sağlıklı olacaktır.

SİYAH HUKUK VE DANIŞMANLIK BÜROSU

AV.RAHMİ ERTÜRK

Karabaş Mh. Müneccim Arif Sk. No:26/2 İzmit/KOCAELİ / Tel: 0545 330 8590 / Mail: [email protected]