Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Mersin Milletvekili Lütfi Elvan başkanlığında toplandı. Elvan, teklifin görüşmelerine başlamadan önce komisyon üyelerinden CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu’na söz verdi.
Kuşoğlu, usul üzerine söz alarak teklifle ilgili etki analizi yapılmadığını, bir etki analizi getirilmesi gerektiğini ifade etti. Ayrıca Merkez Bankası, Sayıştay ve Türkiye Varlık Fonunun, komisyonu bilgilendirmesi gerektiğini, bütçe görüşmelerinden önce soru sorma ihtiyacı bulunduğunu belirten Kuşoğlu, “Milli iradeyi dikkate almamak çok büyük bir yanlışlıktır.” dedi.
HDP İstanbul Milletvekili Erol Katırcıoğlu, çalışmaların “yangından mal kaçırır gibi” hızlı bir şekilde yürütüldüğünü savunarak “Sağlıklı argümanlar ortaya koyabilmemiz için zamana ihtiyacımız var.” değerlendirmesinde bulundu.
İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, teklifte bir çok düzenleme bulunduğunu, bunların nasıl bir fayda sağladığına yönelik bir çalışmanın ise olmadığını ileri sürdü. Usta, teklifin gerekçelerinin yetersiz olduğunu da savunarak “Neyi gizlemeye çalışıyoruz? Niye gerekçeleri yetersiz yazıyoruz?” diye sordu.
AK Parti Manisa Milletvekili Uğur Aydemir ise komisyondaki milletvekillerinin, özellikle kendi yaptığı konuşmayı, izin almaksızın sosyal medya hesaplarından canlı yayınlamamasını istedi.
Komisyon Başkanı Elvan, etki analiziyle ilgili görüştüğü teklif sahibi milletvekillerinin, gerekli hazırlıkları yaptığını, komisyondaki açıklamalarında bunlara yer vereceklerini düşündüğünü söyledi. Elvan, “Bu konuda kapsamlı bir açıklama kanun teklifini hazırlayan milletvekillerimizden bekliyoruz.” dedi
Kanun teklifinin, TBMM Başkanlığına sunulur sunulmaz görüşüldüğü eleştirilerine de yanıt veren Elvan, teklifin 6 gün önce komisyon üyesi milletvekillerine aktarıldığını bildirdi. Elvan, bu sürede gereken değerlendirmelerin yapıldığını düşündüğünü ancak bütçe görüşmeleri nedeniyle kanun teklifi geldikten sonra parti sözcüleriyle görüşme imkanı olmadığını kaydetti.
Bütçe görüşmeleriyle ilgili de gereken hassasiyeti gösterdiklerini dile getiren Elvan, bütçe görüşmelerinin sunuşunu aldıktan sonra yaklaşık bir haftalık süre verdiklerini belirtti.
Elvan, milletvekillerinin kendi yaptıkları açıklamaları canlı yayınlayabileceklerini ancak başkanlık divanının bilgisi dışında mobil cihazlarla yayın yapma yetkisi bulunmadığını söyledi.
AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundaki görüşmelerinde teklif sahipleri adına Cemal Öztürk sunum yaptı.
Öztürk, tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınının istihdam üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılmasını amaçlayan teklifin, salgın nedeniyle işçi ve işverenler üzerinde oluşan yükün sosyal devlet ilkesi gereğince paylaşılması ve giderilmesi, normalleşme sürecinde hareketlenecek ekonomik aktivitenin istihdamla desteklenmesi, destek tedbirleriyle istihdamda devamlılığın sağlanabilmesini de içerdiğini belirtti.
Ayrıca ekonomik program hedeflerinin gerçekleştirilmesi, vergi rekabeti, vergide adalet ile basitlik etkinlik ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde bazı güncellemelerin yapılmasının da öngörüldüğünü dile getiren Öztürk, bu çerçevede kanun teklifinde yer alan düzenlemelerle mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu gözeten, vergi güvenliğini güçlendiren, yatırımları ve sermaye piyasasını teşvik eden, idarenin etkin ve hızlı karar almasını sağlayan değişiklikler öngörüldüğünü ifade etti.
İstihdam ve vergi konularına ilişkin düzenlemelerle birlikte kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaçlarıyla son dönemde vatandaşlardan gelen taleplerin karşılanması amacıyla bazı konularda kanuni düzenlemelerin hayata geçirilmesinin amaçlandığını belirten Öztürk, 43 maddeden oluşan teklifin düzenlemelerini de aktardı.
Teklifin tümü üzerindeki görüşmelerde söz alan CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, yapılan çalışmalar sadece pandemiyle ilişkiliyse bunların geçici olduğunu söyledi.
Türkiye’de pandemiden önce de ekonomik kriz olduğunu ve işsizliğin rekor düzeyde bulunduğunu ileri süren Kuşoğlu, “Pandemiden önce Türkiye’de rekor düzeyde işsizlik yok muydu? Bunu nasıl görmezden geliyoruz da bütün kabahat pandemiye yıkılıyor. Alelacele getirilen bir kanun teklifiyle bir şeyler yapılmaya çalışılıyor.” dedi.
Sorun ve sıkıntıların ortaya konulmadığını, sosyal tarafların görüşlerinin alınmadığını savunan Kuşoğlu, “Yapılan işler günü kurtarmaya yönelik. Sonuç olarak üretim yapılmadan, üretim artmadan istihdamda artış sağlanması da mümkün değil.” değerlendirmesinde bulundu.
HDP İstanbul Milletvekili Erol Katırcıoğlu da işçilerin, çalışanların gelir düzeyini arttırmaya yönelik tedbirler alınması gerektiğini belirterek, çalışanların gelir düzeyi arttığı takdirde talebin de artacağını söyledi.
Gelir ve talebin artmasının üretim ve yatırımın artmasını da sağlayacağını iddia eden Katırcıoğlu, “Teklifin Türkiye’nin ekonomik krizden çıkmasını gerektiren mantığa sahip olmadığını düşünüyorum. Bu kanun teklifinin sorunlara çözüm olmayacağını düşünüyorum.” diye konuştu.
İYİ Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz da salgının zengin fakir demeden bütün ülkeleri etkilediğini belirterek, “Bugün gelinen noktada salgının ortaya çıkardığı ekonomik sorunlar çerçevesinde parasal ve mali genişlemenin olabileceği, olması gerektiği konusunda görüş birliği var.” dedi.
Eleştirilerde de bulunan Yılmaz, “El yordamıyla gidiyoruz ve her defasında hüsranla sonuçlanıyor.” ifadelerini kullandı.
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı ise küresel salgının adeta tüm ülkeleri işgal ettiğini dile getirerek, Türkiye’nin salgın sürecini başarılı bir şekilde yönettiğini belirtti.
Kaosa ve karmaşaya müsaade edilmediğini, salgının olumsuz etkisini azaltmak amacıyla gerekli tedbirlerin alındığını ve uygulamaya konulduğunu vurgulayan Kalaycı, “Alınan tedbirler ekonomi politikasında büyüme patikasına girdiğimizi göstermiştir.” dedi.
CHP İstanbul Milletvekili Emine Gülizar Emecan, komisyonda bir süre önce görüşülen kamu mali kontrolüne ilişkin kanun teklifinden çıkarılan düzenlemelerin bu teklife eklenmesini eleştirerek, “Gönül isterdi ki o tekliften çıkarılanlar üzerinde biraz daha çalışılsın ve o şekilde getirilsin ama bu yapılmadı.” dedi.
Teklifin pek çok düzenleme getirdiğini söyleyen Emecan, salgın döneminde sorun yaşayan esnafın içinde bulunduğu durumun düzetilmesine ilişkin hükümlerin ise yer almadığını savundu.
Teklifte üretim artırıcı bir düzenlemenin de bulunmadığını ifade eden Emecan, üretim yapan firmalar üzerinden istihdamı artırmaya yönelik maddelerin çalışma barışını bozacağını savundu.
İşsizliğin artmasına Kovid-19’un neden olarak gösterilmesinin büyük bir yanlışlık olduğunu dile getiren Emecan, yanlış ekonomi, istihdam ve eğitim politikalarının bu sonuçların ortaya çıkmasına yol açtığını öne sürdü.
AK Parti Uşak Milletvekili İsmail Güneş, Kovid-19 tedbirleri kapsamında hükümetin çeşitli önlemler aldığını, bunun neticesinde bazı meslek sahiplerinin ve iş yerlerinin ya çalışamadığını ya da tam kapasite çalışamadığını söyledi.
Salgından etkilenecek iş yerleri ve kişiler için hükümetin pek çok önlem aldığını belirten Güneş, “İşsizlik ödeneği, hak ediş şartlarının iyileştirilmesi, kısa çalışma ödeneği, işten çıkarmaların kısıtlanması, ekonomik yönden dezavantajlı kişilere destek verilmesi anlamında şimdiye kadar 38 milyar 580 milyon lira destek yapıldı. Ayrıca işletmelere Kredi Garanti Fonu desteği ve esnafımıza düşük faizli kredi sağlanması gibi tedbirlerin alınması neticesinde 370 milyar liraya yakın bir kaynak aktarıldı.” diye konuştu.
Güneş, kanunun hayata geçmesiyle hem ekonomiye hem istihdama çok büyük katkı sağlayacağını vurgulayarak, “Muhalefetteki arkadaşlarımız, ‘Kovid-19 sürecinden önce ekonomi çok mu iyiydi’ diye soruyor. Birtakım sorunlarımız vardı ama 2013’ten sonra Gezi olayları, 15 Temmuz’daki darbe girişimi gibi Türkiye’nin varlığını, birliği tehdit eden unsurların yaşandığının unutulmaması gerekir.” dedi.
CHP İstanbul Milletvekili İbrahim Kaboğlu, teklifin Anayasa’ya uygun olmadığını öne sürerek, yeniden düzenlendikten sonra komisyona getirilmesi gerektiğini söyledi.
CHP İstanbul Milletvekili Akif Hamzaçebi, iktidarın alelacele birtakım önlemler aldığını, bunların yaşanan sıkıntıları gidermediğini savundu. Alınan önlemlerin hedeflerine ulaşılmadığını ifade eden Hamzaçebi, “Kredi muslukları doğal olarak açılmak durumundadır. Ama bu kredi gerçekten ihtiyaç sahiplerine mi gitmiştir, üretim sektörüne mi gitmiş, esnafa mı gitmiştir diye baktığımızda, rakamlarda bunu görmüyoruz.” sözlerini sarfetti.
CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un, teklifi Hazine ve Maliye Bakanlığı ile hazırladıklarını açıkladığını belirterek, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile kanun teklifleri güya milletvekilleri tarafından hazırlanacak ve Meclis’e sunulacaktı. Öyle mi? Kim doğruyu söylüyor? Teklif altında imzası olan Sayın Cemal Öztürk ve arkadaşları mı yoksa Sayın Bakan Selçuk mu? Tabii ki bakan doğru söylüyor.” diye konuştu.
Teklifin ilk imza sahibi AK Parti Giresun Milletvekili Cemal Öztürk, Demirtaş’ın incitici sözler kullandığını ifade ederek, “Anayasamıza göre kanun teklifini verme yetkisi milletvekillerine ait. Bu teklifi de TBMM Başkanlığına bizler verdik. Bunu hazırlarken de ciddi çalışmalar yaptık. Kendiliğimizden bir şey icat etmiyoruz. Kanun teklifinin sahibi milletvekilleridir.” dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nin geneli üzerindeki görüşmeler tamamlandı.
Teklifin geneli üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından maddeleri üzerindeki müzakerelere geçildi.
